Engelliliğe Stratejik Bakış



İstanbul Üniversitesi, 10-16 Mayıs 2015 Engelliler Haftası Etkinliği Kapsamında, Engelliler Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Kütüphane Dokümantasyon Daire Başkanlığı işbirliğiyle “Engelliliğe Stratejik Bakış” toplantısı düzendi.

Her yıl 10-16 Mayıs tarihleri arasında düzenlenen Engelliler Haftası “Engelliliğe Stratejik Bakış” kapsamında birçok öğretim üyesi, öğrenci ve proje gönüllüsünün katıldığı programla bugün İÜ Cep Sineması’nda başladı. Programda “İÜ Engelli Çalışmalarında Nerede, Nerede Olmalı?” konusu konuşuldu

ENUYGAR (İÜ Engelliler Uygulama ve Araştırma Merkezi) Müdürü Prof. Dr. Resa Aydın, etkinliğin açılış konuşmasını yaptı. En önemli sorunlardan birinin engelli bireylerin yaşama katılmalarını sağlayacak erişilebilir bir çevre olduğunu söyledi. 2005 yılında kabul edilen 5378 sayılı Engelliler Kanunu ile yedi yıllık hazırlık sürecinin ardından tüm açık alanlar, toplu taşıt araçları, sosyal ve kültürel mekânların ve kamu binalarının 7 Temmuz 2012 itibariyle engellilerin erişimine uygun hale getirilmesi öngörülmüştü.

2012 yılına gelindiğinde üç yıllık bir ertelemenin yapıldığını anlatan Aydın bu sürenin 7 Temmuz’da dolacağını açıkladı. Türkiye’deki yolların sadece yüzde 20’sinin engellilerin kullanımına uygun olduğu bilgisini veren Aydın, “Hakların takipçisi olmalıyız. Engelli hareketi, bir mücadeledir. Engelli dernekleri de bu konuda çok önemli role sahip” dedi. Bu konuya sadece engellilerin değil, herkesin önem vermesi gerektiğini vurgulayan Aydın, “Bunun bir insan hakkı olduğunu bilmemiz lazım” diye konuştu. Aydın’ın konuşmasının ardından katılımcılara Kemal Sunal’ ın başrolde oynadığı, “Deli Deli Küpeli” filminin sesli betimlemeli ve işaret dili sunumlu kopyasından 10 dakikalık bir bölüm izletildi. Katılımcılar kendilerine verilen siyah kurdeleleri gözlerine bağlayarak filmi izlediler.

İÜ Radyo, Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Neşe Kars engellilerin sorunlarına dikkat çekti. Siyah kurdele takanlara “Böyle bir deneyimi daha önce yaşadınız mı?” diye soran Kars, katılımcıların cevaplarını dinledi. Kemal Sunal’ın bütün filmlerini dinlediğini söyleyen görme engelli bir katılımcı, “Bizdeki karanlık anlayışıyla normal bir insanın karanlık anlayışı aynı değil. Tamamen görselliğe dayanan şeyleri fark etmem” diye konuştu. Siyah kurdele takanların, filmin sadece diyalog kısmından yararlandıklarını kaydeden Prof. Dr. Kars, “Engelli sorunlarının farkında olmalıyız. Herkes bizim gibi değil “ifadelerini kullandı. Türkiye’deki tüm üniversitelerde 20 Mayıs Çarşamba 14.00’te İÜ Konferans Salonu’nda “Engelsiz İzliyoruz” konulu bir etkinlik düzenleneceğini bildiren Prof. Dr. Kars, etkinlikte “Son Mektup” filminin betimlemeli gösteriminin olacağını söyledi ve bu etkinliğe tüm katılımcıları davet etti.

Prof. Dr. Kars, Prof. Dr. Resa Aydın’a İstanbul Üniversitesi’nde engellilik konusunda yaptığı faaliyetler için teşekkür etti. Daha önceki yıllarda engelli öğrencilerin yaşadıkları sorunların öğretim üyelerinin kişisel ilgi ve destekleriyle çözümlenmeye çalışıldığını anlatan Prof. Dr. Kars, kendi bölümünde eğitim gören görme engelli bir öğrencinin görmeye dayalı film izleme derslerinde karşılaştığı zorlukları nasıl aştıklarını dile getirdi. Eşit eğitim hakkının engelli öğrencilerin kişisel farklılıklarına göre eğitim materyalleri oluşturarak veya eşit ağırlıkta ders değişimleriyle sağlanabileceğini belirtti. Bu amaçla ENUYGAR tarafından “Özel Gereksinimli Öğrenciler için Eğitimde Fırsat Eşitliği Yönergesi”nin iki yıllık bir süreçte hazırlandığını ve 18 Aralık 2014’te İÜ Senatosundan geçerek, artık yürürlüğe girdiğini söyledi. Yönergede Eğitim ve Öğretim Uygulamaları, Sınavlarla ilgili kurallar, Bilgiye erişim, Mimari erişilebilirlik, sağlık ve rehabilitasyon hizmetlerine erişim, sosyal ve kültürel etkinliklere erişim ve iyi tutumlarla ilgili bölümler bulunmaktadır.

Engelli Öğrenci Birimi Koordinatörü Uzman Songül Altınsaçlı, “Engelli Öğrenciler Birimi Çalışmaları” konulu sunumunda, konu ile ilgili yapılan toplantıların amacına değindi. Türkiye’de bulunan 175 üniversitede engelli öğrenci destek birimleri olduğu ve bu birimlerin her yıl düzenli yapılan Çalıştaylar ile deneyim ve bilgi paylaşımında bulunduklarından bahsetti. İstanbul’da da Bölgesel Toplantılar düzenlediklerini ve 44 üniversiteyi davet ettiklerinden bahseden Altınsaçlı, ilk toplantıya 14 üniversiteden 23 temsilcinin katıldığını vurguladı. Uygulamalarda karşılaştıkları sorunları çözerken tecrübe sahibi üniversite koordinatörlerinin, deneyimlerini paylaşması ve bilgi alışverişinde bulunulmasına çalıştıklarını kaydetti. Altınsaçlı, “Kurulan ve kurulacak yeni koordinatörlük birimlerinde çalışmakta olan ve çalışan ilgili personelin kendilerini geliştirebilmesi amacıyla bu toplantıların devamına karar verdik” ifadelerini kullandı. Bağımsız Hareket Eğitimi’nden de söz eden Altınsaçlı, ihtiyacı olan engelli öğrencilere haftada üç kez olmak üzere bir yıl eğitim verdiklerini söyledi.

İÜ Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Dr. Pervin Bezirci, “Engelsiz Bilgi Merkezi Çalışmaları” konusuna açıklık getirdi. Teknolojik aletlerin engellilerin kullanımına sunulduğunu anlatan Bezirci, “Sosyal projelerde rol almaya, sosyal projeler üretmeye çalışıyoruz” açıklamasında bulundu. Bezirci, sözlerini şöyle noktaladı: “Her insan bir engelli adayıdır. Engelli olmak sorun değildir. Onlara destek olmamak sorundur”

İÜ Hukuk bölümü son sınıf öğrencisi Hüseyin Varol, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nin düzenlediği 9. Engelsiz Üniversiteler Çalıştayına İÜ engelli öğrenci temsilcisi olarak katıldığını söyledi. Muğla Üniversitesi çalıştayının en güzel özelliğinin önemli sayıda katılım göstermesi olduğunu söyleyen Varol, Ağrı Üniversitesi, İTÜ (İstanbul Teknik Üniversitesi), Aydın ve Necmettin Erbakan Üniversitelerinden pek çok katılımcı ile bu çalıştay sayesinde tanıştığını anlattı. Varol ayrıca, Harmoni adında bir öğrenci kulübü kurdukları bilgisini verdi ve bu kulübün engelli ve engelsiz öğrencilerin farklı alanlardaki projelerde birlikte çalışacaklarını belirtti.

Ilgın Aydınoğlu ise ENUYGAR Merkezi Proje Birimi Çalışmalarından bahsetti. Birçok üniversitede olmayan bir sistemin İÜ’de olduğunu belirten Aydınoğlu, Haziran ayı başında gerçekleştirecekleri “Engelsiz Hatıra Ormanı” etkinliğine katılımcıları davet etti.

Etkinlikte İÜ Kütüphane Dokümantasyon Daire Başkanlığına bağlı Engelsiz Bilgi Merkezi’nde sesli kitap okuyan gönüllülere, Daire Başkanı Pervin Bezirci ve Engelsiz Bilgi Merkezi Koordinatörü Mustafa Özyürek tarafından teşekkür plaketleri verildi ve fotoğraf çekimi yapıldı. Plaket takdimi sonrasında Prof. Dr. Resa Aydın, Engelliler Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin 12 yıldır faaliyette olduğunu belirterek, beş kişilik bir kadroyla güzel bir oluşum kurduklarını anlattı. Engellilik konusunda akılcı ve sürdürülebilir işler yapılmasının önemine değindi. Hukuk, sosyoloji, psikoloji, sağlık, rehabilitasyon, bilişim ve mimari gibi bir çok disiplinin ortak alanı olan engellilik konusuna bütüncül bakış açısına sahip akademisyenler yetiştirmek amacıyla hazırladıkları “Engellilik Araştırmaları” yüksek lisans programının İÜ Senatosundan geçtiği ve YÖK’ten haber beklendiği bilgisini verdi.

İÜ Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Müdür Yardımcısı; Finans, Bankacılık ve Sigorta Bölümü Başkanı Yrd. Doç. Dr. Mine Kırbaşlı ise 1996’dan beri engelliler konusunda öğrencilerle birlikte yapılan projelerden bahsetti. Etkinlik fotoğraf çekiminin ardından sona erdi.


AJANS ÜNİVERSİTE – Alparslan ÇAKIR